بحران فرهنگی ناشی از کرونا؛ بایدها و نبایدها ، اصول رعایت پروتکل های بهداشتی

بخش سوم و پایانی

در بخش اول این یادداشت، مفهوم بحران فرهنگی و شاخص‌های مربوط به آن تعریف و تبیین شد اشاره‌ای هرچند کوتاه به اثرات مخرب شیوع و گسترش فراگیر بیماری کروناویروس بر ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و به ویژه فرهنگی شد و تاثیرات نامطلوبی که پیدایش و همه‌گیری یا به عبارت درست‌تر، دنیاگیری این بیماری بر فرهنگ جوامع دارد ، از زوایای مختلف مورد بحث واقع شد از یک سو طرح فاصله‌گذاری اجتماعی یا Social distancing  به عنوان برجسته‌ترین اقدام دولت‌ها در ارتباط با پیشگیری از اپیدمی بیماری و قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا و از دیگر سو تبعات اجتماعی و فرهنگی ناشی از اجرای این طرح به صورت مختصر واکاوی شد و در آخر؛ اثرات سوء و تبعات منفی این بیماری به عنوان مخاطره و تهدیدی جدی ذیل عنوان بحران فرهنگی نوین مطرح شد.
در بخش دوم همین یادداشت به بحث فرهنگ خودی و فرهنگ غیرخودی به عنوان برآیند ارتباطات انسانی و توسعه روابط بین‌الملل و موضوع تهاجم فرهنگی پرداخته شد سپس رفتارهای گاهاً هیجانی و غیرعقلانی و موضع‌گیری‌های غیرمنطقی برخی افراد و جریانات در قبال اجرای تدابیر و تمهیدات پیشگیرانه و محدودیت‌زای ناشی از اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی مورد واکاوی قرار گرفته و به دستمایه قرار گرفتن این رفتارها از سوی فرهنگ‌های مهاجم و جریانات معاند با اسلام و انقلاب در بحث تهاجم فکری و فرهنگی اشاره شد.
بخش سوم و پایانی این یادداشت به اثرات اجتماعی و روانی بیماری کرونا ویروس بر افراد و روابط اجتماعی آنان اختصاص دارد چه اینکه مباحث اجتماعی از مباحث فرهنگی تاثیر و تاثر می‌پذیرد. چنانچه بخش‌های اول و دوم این یادداشت را مطالعه نکرده‌اید در صورت تمایل می‌توانید به ترتیب در پیوندهای بخش اول و بخش دوم آنها را مرور کنید. 
اگر نگاهی به تایم‌لاین شیوع و گسترش بیماری کووید-19 یا کروناویروس بیاندازید متوجه خواهید بود که از لحظه پیدایش و آغاز همه‌گیری این بیماری، جنبه‌های اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی در مورد نحوه پیشگیری از ابتلاء به این بیماری، بیشتر مورد تاکید قرار گرفته، به لحاظ سرعت انتشار بیماری و آمار بالای میزان مرگ‌و‌میر که از طریق رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی مجازی به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود سطح نگرانی از ابتلاء به این بیماری در افراد جامعه، روز به روز عمیق‌تر و گسترده‌تر شده و به دنبال افزایش نگرانی‌ها، نوع رفتار و کنش و واکنش آنها نیز تغییر می‌یابد. 
هرچند بخش قابل ملاحظه‌ای از جوامع به رغم توصیه‌ و تاکیدی که در مورد استفاده از ماسک، رعایت فاصله اجتماعی و پرهیز از مسافرت و دورهمی‌های غیرضروری می‌شود؛ توجهی به الزامات و ملاحظات پروتکل‌های بهداشتی از خود نشان نمی‌دهند اما از آنجا که تمام توصیه‌های پیشگیرانه بر حفظ و رعایت فاصله اجتماعی و پرهیز از هرگونه ارتباط فیزیکی با بیمار یا ناقل کرونا تمرکز دارد به محض اطلاع از ابتلای یک نفر از آشنایان، دوستان، همکاران و همسایه‌ها؛ شدت حساسیت‌ها نسبت به فاصله‌گرفتن از این افراد و رعایت پروتکل‌های بهداشتی بدون توجه به ملاحظات اخلاقی، اجتماعی و جنبه‌های روانی، در عکس‌العمل و رفتار اشخاص به طرز اعجاب‌انگیز و افراط‌آمیزی بروز پیدا کرده و تا بدان حد پیش می‌رود که نوعاً به پدیده طرد اجتماعی یا Social Exclusion منجر می‌شود.
دغدغه حفظ جان و سلامتی در افراد از یک سو و شدت و سرعت گسترش و همه‌گیری بیماری کرونا از سوی دیگر، نگرانی‌های افراد را روز به روز افزایش داده است عادی‌سازی سطح واکنش جامعه چه از سوی نهادهای اجرایی و دولتی و چه ناشی از تساهل بخش عوام جوامع سبب گردیده که افراد تنها در حالت مواجهه مستقیم با بیماری، حساسیت نشان داده و عکس‌العمل نشان دهند و طُرفه آنکه نه تنها سطح مشارکت اجتماعی افراد در حل مسایل و آسیب‌های اجتماعی کاهش یا فعلیت نمی‌یابد بلکه حتی در برخورد با اشخاص مبتلاء؛ نوع عکس‌العمل‌ها و رفتارها تا بدان حد است که خود شخص مبتلاء و اعضاء خانواده وی در محیط‌های کاری و محل زندگی از سوی سایرین طرد شده و گاهاً حقوق انسانی و مدنی افراد نیز نقض می‌شود. 
آنچه تاکنون از سوی دستگاههای متولی سلامت و بهداشت جامعه به ویژه دستگاه‌های اداری و اجرایی تمام جوامع در زمینه مقابله و پیشگیری از این بیماری انجام می‌شود اغلب بدون درنظرگرفتن تبعات فرهنگی و اجتماعی و بدون پیوست آسیب‌شناسی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی است و اگر هم نیم‌نگاهی به بحث تبعات فرهنگی و اجتماعی ناشی از اعمال تدابیر و تمهیدات پیشگیرانه می‌شود تا حدی کم‌رنگ است که نمی‌تواند راهکار اثربخشی برای کاهش سطح آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی باشد.
اگرچه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ارومیه با درک درست از اقتضائات و شرایط فعلی جامعه و با بهره‌گیری از توان و ظرفیت معاونت فرهنگی و اجتماعی، تدوین برنامه‌های آموزشی متنوع در بستر اینترنت و شبکه‌های اجتماعی برای ارائه آموزش‌‌های اخلاق‌محور و سلامت‌محور را توأم با هم در ذیل ماموریت و رسالت سازمانی خود قرار داده و تاکنون با تهیه، تولید و پخش نماآهنگ‌ها و کلیپ‌های کوتاه آموزشی، برنامه‌های متنوع زنده اینستاگرامی، طرح‌های گرافیکی و بنرهای اطلاع‌رسانی و تبلیغی، تولید محتوای آموزشی و نشر و بازنشر در گروه‌ها و کانال‌های مجازی و نظایر آن در همین رابطه اقدام و برآن است تا با توسعه و افزایش کمی و کیفی اقدامات مزبور ، نقش خود را به صورت برجسته‌تر ایفاء نماید لیکن لزوم توجه به مباحث اخلاقی و ملاحظات اجتماعی و فرهنگی ایجاب می‌کند تا به موازات اتخاذ و اعمال شیوه‌ها، روش‌ها و ابزارهای پیشگیرانه در جامعه، مطالعات آسیب‌شناسی و ارائه راه‌حل و راهکار برای جلوگیری از بروز تبعات و عواقب نامطلوب فرهنگی و اجتماعی در جامعه مدنظر قرار گرفته، با برنامه‌های آموزشی متنوعی که می‌تواند با بهره‌گیری از رسانه‌های جمعی و شبکه‌های اجتماعی مجازی پیاده‌سازی و اجرا گردد شاهد ارتقای سطح آگاهی‌های عمومی نسبت به اثرات مخرب بحران فرهنگی و افزایش سطح همدلی، مهرورزی و رعایت جنبه‌های اخلاقی و اجتماعی در دورانی باشیم که بیماری کرونا نه تنها سلامت افراد جامعه، بلکه دین، مذهب، اخلاق و فرهنگ جوامع را نیز نشانه رفته و به مخاطره انداخته است./ پایان بخش سوم و پایانی
امور ارتباطات سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری ارومیه